1. Adi Ortaklık Nedir?
Adi ortaklık, iki veya daha fazla kişinin ortak bir amaca ulaşmak için emek veya malvarlıklarını birleştirmesiyle oluşan, tüzel kişiliği bulunmayan bir ortaklık türüdür. Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiş olup, resmi bir sicile kayıt zorunluluğu bulunmamaktadır. Adi ortaklık, herhangi bir şekil şartına bağlı olmadan sözlü veya yazılı şekilde kurulabilir.
2. Adi Ortaklığın İspatı
Adi ortaklığın varlığını kanıtlamak için aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
- Yazılı Sözleşme: Taraflar arasında yazılı bir sözleşme varsa, bu doğrudan ispat aracı olur.
- Tanık Beyanları ve Deliller: Yazılı bir sözleşme olmasa bile, tarafların ortak hareket ettiğine dair deliller ve tanık beyanları ispat için kullanılabilir.
- Mali Kayıtlar: Ortaklığın gelir-giderleri, ortak hesap kullanımı veya vergi kayıtları gibi belgeler de ispat niteliğindedir.
3. Adi Ortaklığın Şartları
Bir adi ortaklığın kurulabilmesi için aşağıdaki unsurların varlığı gereklidir:
- Ortak Amaç: Ortakların, belirli bir ekonomik veya ticari amacı gerçekleştirmek üzere bir araya gelmesi gerekir.
- Katkı Payı: Ortakların sermaye, emek veya bilgi gibi katkılarda bulunmaları zorunludur.
- Sözleşme (Şart Değildir, Ama Önerilir): Yazılı bir sözleşme yapılması tavsiye edilir ancak zorunlu değildir.
4. Ortakların Yükümlülükleri
Adi ortaklıkta ortakların bazı sorumlulukları vardır:
- Borçlardan Sınırsız ve Müteselsil Sorumluluk: Ortaklar, adi ortaklığın borçlarından dolayı tüm malvarlıklarıyla müteselsilen sorumludur.
- Kar ve Zarar Paylaşımı: Sözleşme ile aksi belirlenmedikçe, ortaklar eşit şekilde kar ve zarara katlanırlar.
- İşletme Yönetimi: Yönetim hakkı ve görev dağılımı sözleşmede belirlenmezse, tüm ortaklar eşit şekilde yönetim hakkına sahiptir.
- Sadakat ve Rekabet Yasağı: Ortaklar, ortaklığın menfaatine zarar verecek rekabetçi faaliyetlerde bulunamaz.
5. Adi Ortaklık Nasıl Sona Erer?
Adi ortaklık, şu durumlarda sona erebilir:
- Süre Bitimi: Belirli bir süre için kurulan ortaklık, sürenin dolmasıyla sona erer.
- Ortakların Anlaşması: Tüm ortakların ortaklığı sona erdirmek istemesi.
- Amacın Gerçekleşmesi veya İmkânsızlığı: Ortaklık amacı gerçekleştiğinde veya gerçekleşmesi imkânsız hale geldiğinde.
- Bir Ortağın Ayrılması veya Ölümü: Aksi kararlaştırılmadıysa, ortaklardan birinin ölümü veya ortaklıktan ayrılması sona erme sebebi olabilir.
- İflas veya Fesih Davası: Ortaklığın iflas etmesi veya ortaklardan birinin fesih davası açması durumunda sona erer.
6. Adi Ortaklığa Mal Olarak Neler Konulabilir?
Ortaklar, ortaklığa çeşitli değerler koyabilir:
- Nakdi Sermaye: Para, döviz vb.
- Maddi Mallar: Gayrimenkul, araç, makine vb.
- Gayrimaddi Haklar: Marka, patent, lisans, know-how gibi değerler.
- Emek ve Hizmet: Bilgi, beceri ve işgücü gibi unsurlar da ortaklığa sermaye olarak getirilebilir.
7. Ortaklık Sona Erdiğinde Mallar Nasıl Paylaşılır?
Adi ortaklık sona erdiğinde, ortaklığın mal varlığı şu şekilde paylaştırılır:
- Borçların Ödenmesi: Öncelikle ortaklık borçları ödenir.
- Artan Mal Varsa Paylaşım: Ortaklığa konulan mallar, başlangıçtaki katkı oranlarına göre geri verilir.
- Kar ve Zararın Dağıtımı: Sözleşme hükümlerine göre veya eşit şekilde paylaşım yapılır.
- Uyuşmazlık Durumunda Mahkeme Kararı: Taraflar anlaşamazsa, mahkeme yoluyla tasfiye gerçekleştirilir.
Adi ortaklık, esnek yapısı nedeniyle ticari hayatta sıkça tercih edilir ancak ortakların sorumlulukları geniş olduğu için dikkatli hareket edilmesi gerekmektedir.
