İş Hukuku

Bu kanunun asıl hedefi işveren ve bir iş akdine dayalı olarak çalıştırılan çalışanların çalışma koşullarını ve mesai ortamına ilişkin hak ve yükümlülükleri ortaya koymaktır. İş hukuku işveren ve işçi arasındaki yasal köprüdür. İşverenin ödeyeceği ücret, işçiye karşı sahip olduğu haklar ve işçinin alacağı kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ve fazla mesaisinin nasıl hesaplanacağı bu hukuki düzenlemelerle belirtilmiştir.

İş hukukunun konusu ve niteliği

iş hukukunun konusunu ancak 4857 sayılı iş kanununda belirtilen işler oluşturur. Bu kanunun kapsam dışında bıraktığı işlerde kanunda belirtilen hükümler uygulanmayacaktır. Dolayısıyla iş sözleşmesine ve kanun kapsamına dayanılmadan yapılacak olan bir mesai, kişi bakımında bu kanunun dışında kalır. İş kanunu m. 4’te bu istisnalar yer almaktadır.

• Deniz ve hava taşıma işlerinde,
• 50’den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işlerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde,
• Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri,
• Bir ailenin üyeleri ve 3’üncü dereceye kadar (3 üncü derece dahil) hısımları arasında dışardan başka biri katılmayarak evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde,
• Ev hizmetlerinde,
• Sporcular hakkında,
• Rehabilite edilenler hakkında,
• 507 sayılı esnaf ve sanatkârlar kanununun 2 nci maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde,

Çalışanlar hakkında bahsi geçen kanun hükümleri uygulanmayacaktır.

İş hukuku faydalı link ve kaynaklar

İşveren ve çalışanların, iş ilişkisinden kaynaklanan haklarını öğrenmek ve sorularına cevap bulmak için faydalanabilecekleri birçok fiziki ve dijital kaynak bulunmaktadır. İşveren ve çalışanların yanı sıra bu alanda danışmanlık hizmeti veren veya mesleği bu alanda olan kişiler de bu kaynaklardan istifade edebileceklerdir.

• Çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı
  • https://www.csgb.gov.tr/ bakanlığın sitesi üzerinden çalışma ortamına ilişkin güncel bilgi ve duyurulara ulaşabilirsiniz. İnternet sitesi üzerinde yer alan dijital uygulamalar ve yardım masası sayesinde hızlıca sorununuzu halledebilirsiniz.
• Türkiye iş kurumu genel müdürlüğü (işkur)
  • https://www.iskur.gov.tr/ kısa çalışma ödeneği, işsizlik sigortası, engelli istihdamı, kamu memur alımı, işbaşı eğitim programları vb. Tüm hizmetlere işkur üzerinden ulaşabilirsiniz.
• Mesleki yeterlilik kurumu başkanlığı (myk)
  • https://www.myk.gov.tr/ mesleki yeterlilik belgesi alınması zorunlu meslekleri buradan öğrenebilirsiniz. Talebiniz doğrultusunda ilgili kurumdan belge talebinde bulunabilirsiniz. İşveren olarak da, firmanıza başvuran çalışan adaylarının mesleki yeterlilik belgelerinin teyidini bahsi geçen site üzerinden sorgulayabilirsiniz.
• Sosyal güvenlik kurumu (sgk)
  • https://www.sgk.gov.tr/ çalıştığınız işyerinde sigortalılık durumunuza ilişkin tüm sorgulamaları bu site üzerinden yapabilirsiniz. Emeklilik durumunuzla ilgili güncel bilgilere ulaşabilirsiniz. Sigortalılık ve emeklilik ile ilgili aklınıza takılan sorular olduğunda buradan cevabını talep edebilirsiniz.
• Çalışma hayatı iletişim merkezi
  • https://www.alo170.gov.tr/ alo170 olarak da biline bu platform, işçi ve işverenlerin sorunlarının çözümü noktasında en hızlı ve etkili hareket eden ortamdır. İlgili numarayı aramanız ve talep bırakmanızın hemen ardından talebiniz ilgili kurum ve kuruluşlara yönlendirilecek tarafınıza ivedi dönüş yapılacaktır. Platform üzerinden size yardımcı olacak personelin hakkınızdaki tüm bilgiye anlık ulaşabiliyor olması sebebiyle probleminiz hemen yanıtlanmaktadır.
• Cumhurbaşkanlığı mevzuat bilgi sistemi
  • https://www.mevzuat.gov.tr/ işçi, işveren ve işyeri hak ve yükümlülüklerine ilişkin kanun, yönetmelik vb. Tüm düzenlemeleri tüm detayıyla takip edebileceğiniz internet sitesidir.

İşveren niteliği

1. İşveren niteliğinin tespiti
2. İşverenin yetkileri

İşveren vekili

1. İş kanununa göre işveren vekili
2. Sendikalar kanununa göre işveren vekili

Alt işveren (aracı)

1. Alt işveren kavramı
2. Alt işverenin ve asıl işverenin birlikte sorumluluğu

İş sözleşmesi

İş sözleşmesinin tanımı, unsurları ve hukuki yapısı

1. İş sözleşmesinin tanımı
2. İş sözleşmesinin unsurları

İş sözleşmesinin çeşitleri

1. Sürekli- süreksiz iş sözleşmeleri
2. Belirli süreli-belirsiz süreli iş sözleşmeleri
3. Deneme süreli iş sözleşmeleri

İş sözleşmesinin şekli

1. İş sözleşmesi herhangi bir şekil şartına tabi midir?
2. İş sözleşmesinde şekil şartı olan haller var mıdır?
3. Belirli süresi bir yıl veya daha uzun iş akitlerinde yazılı şekle uymamanın sonucu
4. Yazılı şekilde yapılan iş sözleşmesinde bulunması gereken hususlar nelerdir?
5. Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işçi çalışmasını hangi evraklarla ispat edebilir?

İş sözleşmesinden doğan işçinin borçları

İşin görülmesi borcu

Özen borcu

Iıı. İşçinin işini sadakat ve iyiniyetle görme

Borcu

1. Sadakat borcu (iyiniyetle iş)
2. İşçinin sır saklama (susma) borcu
3. Rekabet yasağı şartı

Iv. İşçinin itaat (işverenin talimatına uyma) borcu

4. İş sözleşmesinden doğan işverenin

Borçları ücret

İşverenin ücret ödeme borcu

Ücretin ödenmesi

1. Ücretin hesaplanma şekilleri
2. Ücretlerde eşitlik prensibi
3. Ücretin ödenme şekli
4. Ücretin ödenme yeri ve zamanı

İşçinin maaşı

Maaş alacağı

1. Ücretin zamanında ödenmemesi veya düzensiz ödemeler işçiye fesih hakkı verir mi?
2. Maaşın noksan ödenmesi ya da hiç ödenmemesi durumunda işçinin haklı nedenle fesih hakkı var mıdır?
3. Çalışanın maaşının bordroda daha az gösterilmesi durumunda işçinin hakları nelerdir?
4. İşçinin maaş tutarı, rızası olmadan düşürülebilir mi?
5. İşçinin maaşına zam yapılması zorunlu mudur?
6. İşçinin maaşından hangi hallerde kesinti yapılabilir?
7. İşçinin maaşından icra borcu sebebiyle kesinti nasıl yapılır?

Fazla mesai (fazla çalışma) alacağı

1. Fazla mesai nasıl ispat edilir?
2. Fazla mesai hesabı aylık mı haftalık mı hesap edilmelidir?
3. İşçinin günlük çalışma süresinin 11 saati aşması durumunda fazla mesai nasıl hesaplanır?
4. İşçinin gece çalışmasına ilişkin mesai hesabı nasıl yapılır?
5. İşçiye aynı yıl içerisinde 270 saatten fazla mesai yaptırılabilir mi?
6. İşyeri bünyesinde veya işyeri dışında işverenin talimatı doğrultusunda yapılan eğitimler mesaiden sayılır mı?
7. Fazla mesai muvafakatnamesi nasıl alınmalıdır?
8. İşçiye fazla mesai ücreti yerine izin verilebilir mi?
9. İşyerinde çalışan üst düzey beyaz yaka yöneticinin fazla mesaisi nasıl hesaplanır?
10. Telafi çalışması nedir ?
11. Süt izni fazla mesai ücretine dönüşür mü?

İş sözleşmesinin sona ermesi

İş sözleşmesini sona erdiren sebepler …

1. İş sözleşmesinin genel nitelik taşıyan sona erme sebepleri
2. İş sözleşmesinin feshinde belirli süreli ve belirsiz süreli iş sözleşmesi ayrımının önemi

İş sözleşmesinin fesih bildirimi ile (feshi

İhbarla) sona ermesi

1. Fesih bildiriminin uygulanmasının şartları
2. Fesih bildiriminin (feshi ihbarın) hüküm ve sonuçları
3. İhbar tazminatı
4. Fesih hakkının kötüye kullanılması ve kötüniyet tazminatı
5. Maddi ve manevi tazminat hakları
6. İşe iade Davası

Bildirimsiz fesih (haklı sebeple fesih)

1. Haklı sebeple feshin tanım ve şartları
2. Bildirimsiz (haklı) fesih sebepleri
3. Fesih bildiriminin yapılabileceği süre
4. Haksız feshin hüküm ve sonuçları

İş sözleşmesinin kusursuz olarak sona ermesinin hukuki sonuçları

Kıdem tazminatı

1. Kıdem tazminatının şartları
2. Kıdem tazminatının alacaklısı ve borçlusu
3. Kıdem tazminatı tutarının hesaplanması
4. Kıdem tazminatının tavanı (üst sınırı)

Tazminat alacakları

3.1. Kıdem tazminatı

1. İşçi çalışırken kıdem tazminatını alabilir mi?
2. Kıdem tazminatı hesabı yapılırken ihbar süresi hesaba katılır mı?
3. Grevde ya da tutuklulukta geçen sürenin kıdem tazminatına etkisi nedir?
4. İşçinin kıdem tazminatından yapılacak kesintiler nelerdir?
5. İşçinin birden fazla yerde sigorta girişinin olması durumunda kıdem tazminatı hesabı nasıl yapılır?
6. Kıdem tazminatının ileri bir tarihte veya taksitle ödenmesi mümkün müdür?
7. İşçinin kıdem tazminatına haciz konulabilir mi?
8. Kıdem tazminatı tavanı nedir ve nasıl tespit edilir?
9. Aralıklı çalışmada kıdem tazminatı hesabı nasıl yapılır?
10. Kıdem tazminatı hesabında sürenin başlangıcı nasıl tespit edilir?
11. Çalışanın izinli, raporlu olduğu günlerde kıdem tazminatı hesabı nasıl yapılır?
12. Ücretsiz izinde geçirilen süreler kıdem tazminatı hesabına katılır mı?
13. İşe iade davası sonrası boşta geçen sürelerin kıdeme etkisi nedir?
14. Memurlukta geçen süreler için kıdem tazminatı nasıl hesap edilir?
15. Belirlenen kıdem tazminatı tavanının aşılması durumunda kıdem hesabı nasıl yapılır?
16. Part Time çalışan işçinin kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?
17. Askerlikte geçirilen süre kıdem hesabına dahil edilir mi?
18. Evlilik hazırlıkları sırasında ayrılan işçinin kıdem tazminatı hakkı alması mümkün müdür?

B. İhbar tazminatı

İhbar tazminatı

1. İşçi ve işverenin anlaşması durumunda işçiye verilecek ihbar süresi arttırılabilir mi?
2. Çalışana verilecek ihbar sürelerinin üst sınırı nedir?
3. İşçinin emeklilik zamanı gelmesi sebebiyle istifa edeceği durumda ihbar süresine uyması gerekir mi?
4. İşe iade davasını kazanan ve işveren tarafından davet edilmeyen işçinin ihbar tazminatı hakkı ?
5. İşçinin ihbar süresindeyken işten çıkarılması durumunda hakları nelerdir?
6. Özel okulda öğretmenlik yapan kişilerin ihbar süresi nasıl hesap edilir?
7. Part time çalışan işçinin ihbar süresi nasıl hesap edilir?
8. İşten kendisi ayrılan işçinin ihbar tazminatı hakkı var mıdır?
9. İhbar tazminatından hangi kesintiler yapılır?
10. İhbar tazminatına esas ücret nasıl belirlenir?
11. Aralıklı çalışmada ihbar tazminatı nasıl hesaplanır?
12. İşçiye bildirim süresi içinde yeni iş arama izni kullandırılmaması durumunda işçinin hakları?
13. İhbar süresinin noksan kullandırılması mümkün müdür?

C. Yıllık izin ücreti

1. İşçinin çalışma hayatı boyunca yıllık izin kullanmamış olması durumunda hakları nelerdir?
2. İşçiye yıllık izin ücreti vermek yerine ödeme yapılarak çalıştırılması mümkün müdür?
3. Yıllık izin ücreti nasıl hesap edilir?
4. Yıllık izin süresinde kullandırılmayan günler diğer yıla devir eder mi?
5. Yıllık ücretli izin alacağı nasıl ispat edilir?
6. Yıllık izin ücretinin hesaplanmasında ulusal, dini bayram ve Pazar mesaileri hesaba katılır mı?
7. İşçi yıllık izin ücreti kullandığı esnada başak bir işte çalışabilir mi?
8. Yıllık izni kullandırılmayan işçi istifa edebilir mi?
9. İşçinin yıllık izin talebi ve tarihleri işverenin onayına tabi midir?
10. Özel okul öğretmenlerinin ve idarecilerinin yıllık izin ücreti hakkı nasıldır?
11. Aynı işyerindeki eski çalışmaların yıllık izin kıdemine etkisi nedir?
12. Part Time çalışan işçilerin yıllık izin hakkı nasıl hesaplanır?
13. Belirli fesih hallerinde yeni işçi alma yasağı
14. Çalışma belgesi
15. İş güvencesi
16. İş güvencesi kavramı

Askerlik tazminatı 

1. Askere gidecek çalışanın işten ayrılabileceği tarih nasıl belirlenir?
2. Askerlik nedeniyle işten ayrılan işçi başka işe girebilir mi?
3. Askerlik görevi biten işçinin işe geri alınmadığı taktirde hakları nelerdir?

Eşit davranma borcuna aykırılık  tazminatı 

1. İşçinin ücretinin benzer diğer çalışanlardan daha az olması durumunda tazminat hakkı nedir?
2. İşçinin hem işe iade hem de tazminatı talep etmesi  durumunda mahkeme nasıl karar verir?
3. İşçiye hak ettiği ücret artışının yapılmaması durumunda tazminat hakkı nedir?
4. İşçiye ikramiye ödenmemesinin tazminat hakkına etkisi nedir?

Kötü niyet tazminatı 

1. Kötü niyet tazminatı nasıl hesap edilir?
2. İşçi Kötü niyet tazminatı ve sendikal tazminatı birlikte isteyebilir mi?

Sendikal tazminat 

1. İşçinin sendikal tazminat talep edebilmesi için ne kadar çalışma süresi olmalıdır?
2. Sendikal nedenle istifa nasıl yapılır?
3. Tazminatın tutarı ne şekilde hesaplanır?
4. Otuzdan az işçi çalıştıran işyerlerinde sendikal tazminat hakkı var mıdır?

İş güvencesi ve işe iade 

1. İşe iade talebinde aranan “samimiyet” şartı nedir?
2. İşverenin işçiye yapacağı işe davetinde “samimiyet” şartı nedir?
3. İşe iade talep eden çalışana, işveren başka bir şehirde iş teklif edebilir mi?
4. İşe iade davası ile kıdem tazminatı da istenebilir mi?
5. Dava devam ederken işveren tarafından işçi, çalışmaya davet edilebilir mi?
6. İşçinin işe iade davası devam ederken çalışması durumunda mahkeme tarafından ne karar verilir?
7. İşe iade başvuru şartları nelerdir?
8. İşyeri sendika temsilcisi işe iade davası açabilir mi?
9. İşveren tarafından davet alan çalışan işe ne zaman başlamak zorundadır?
10. İşe başlatmama tazminatı nasıl hesaplanır?
11. Boşta geçen süre tazminatı nasıl hesaplanır?
12. İşçi süresi içerisinde işe başlama talebinde bulunmaz ise ne olur?
13. İşe iade davasının kazanılmasından sonra işveren tarafından işçinin alacaklarından hangi kesintiler yapılır?

Zamanaşımı süreleri ve hak düşürücü süreler 

1. 25/10/2017 tarihinden önce zamanaşımı süreleri
2. Ücret alacaklarında zamanaşımı
3. Yıllık izin ücretinde zamanaşımı
4. Tazminatlarda zamanaşımı

4.2. 25/10/2017 ve sonrası için zamanaşımı süreleri 

1. Ücret alacaklarında zamanaşımı
2. Yıllık izin ücretinde zamanaşımı
3. Tazminatlarda zamanaşımı

Hak düşürücü süreler 

1. Haklı fesihlerde 6 iş günlük hak düşürücü süre
2. İşe iade başvurusunda hak düşürücü süreler
3. İşe iade davası sonrası 10 iş günlük süre

5. Dava öncesi zorunlu arabulucu başvurusu  353

6. Dava sürecini ve sonucunu etkileyen hususlar  361

1. İbraname
   1. İbranamenin geçerlilik şartları
   2. İbranamenin bölünebilir etkisi
2. Feragat
3. İşçinin irade bozukluğuna dayanan feragati
4. Feragat için davacı vekilinin yetkisinin olması gerektiği
5. Doğmamış haktan feragat
6. Hakkaniyet indirimi
   1. Hakkaniyet indiriminin çok yüksek uygulanması
   2. Hakkaniyet indiriminin çok düşük uygulanması
7. Yazılı delile dayanan alacaktan hakkaniyet indirimi yapılamaması
8. İkale sözleşmesi

9. İstinaf ve temyiz  513

1. İstinaf
2. Temyiz