İstinaf Süresi

Dosya İstinafta Ne Demek?

Dosya durumunun istinaf yolunda olması, bir davanın daha üst bir mahkemede yani Bölge Adliye Mahkemesinde inceleniyor olmasıdır. Bu, bir alt mahkemenin verdiği karara itiraz edilerek, dosyanın bir üst mahkemeye taşındığı anlamına gelir.

İstinaf Süresi Ne Zaman Başlar?

İstinaf ilamı, ilk derece mahkemelerinin verdiği kararlara karşı, bölge adliye ya da bölge idare mahkemelerine yapılan itirazdır. Bu itiraz süreçleri, hukukun düzenli işleyişi adına birtakım süre kısıtlamalarına sahiptir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu (6100 no’lu HMK) 345. maddeye göre bölge adliye mahkemelerine başvuru süresi 2 hafta; Ceza Muhakemesi Kanunu (5271 no’lu CMK) 273. maddeye göre 7 gün; ve İdari Yargılama Usulü Kanunu (2577 no’lu İYUK) 45. maddeye göre bölge idare mahkemelerine başvuru süresi 30 gündür.

İstinaf süreleri şu şekildedir:

• Hukuk Mahkemeleri Kanunu (HMK): İlk derece mahkemesi kararının taraflara tebliğiyle başlar.
• Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK): Kararın açıklanmasıyla başlar.
• İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK): İdari veya vergi mahkemelerinin karar tebliğiyle başlar.

Kısacası, istinafta başvuru sürelerinin başlangıcı; hukuk, ceza ve idari dava türlerine göre değişiklik gösterir ve her tür için ayrı kanun hükümleri uygulanır.

İstinaf Mahkemesinde Ön İnceleme Ne Kadar Sürer?

Ön inceleme aşamasında dava ya da anlaşmazlık türü saptanır ve ilgili delillerin toplanabilmesi adına gereken adımlar atılır. Bu süreç, dosyanın içeriğine bağlı olarak farklılık gösterip, aynı zamanda tarafları uzlaşmaya yönlendirmekte de kritik bir role sahiptir.

İstinaf mahkemelerinin ön inceleme süreçleri, dava türüne bağlı olarak değişebilir. Hukuk ve ceza davalarında genellikle bu süreç bir ay içinde sonuçlanırken, idari davalar için bu süre daha kısa olabilir.

HMK 352. maddeye göre hukuk davalarında ön incelemenin detayları belirlenmiştir. Buna göre, belirli şartlar altında ilgili hukuk dairesi acil bir karara varacaktır. Bu şartlar şunlardır:

• Davanın başka bir daire veya bölge adliye mahkemesinde incelenmesi gerektiği durumlar,
• Kararın nihai olması,
• Başvurunun belirlenen süre içinde yapılmamış olması,
• Başvuru nedenlerinin ve gerekçelerinin belirtilmemesi.

CMK 279. maddede, ceza davaları için ön inceleme süreci açıklanırken, İYUK 45. madde 5. ve sonraki fıkralarında ön incelemenin nasıl yapılacağı belirtilmiştir.

İstinaf Mahkemesinde Süreç Ne Kadar Sürede Karar Verir?

İstinaf mahkemesinin süreci dava türüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Bölgenin dava yükü, dosya içeriği, delillerin durumu, önceki içtihatların varlığı gibi faktörler süreci etkileyebilir.

Hukuk Davaları İstinaf Süresi: 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 341 vd. maddelerde düzenlenmiştir. Hukuk davalarının süresi dava türüyle ilişkilidir. Bazen duruşma yapılmadan da süreç tamamlanabilir, fakat duruşma olursa süre uzar.

İş Mahkemesi İstinaf Süresi: Dosyalar genellikle tanık ifadelerine dayandığı için süreç ortalama 8 ay alabilir.

Sulh Hukuk İstinaf Süresi: Ortalama 4-6 ay sürebilir.

İcra Hukuk İstinaf Süresi: Dosyaların sonuçlanması ortalama 6 ayı bulabilir.

Aile Mahkemesi İstinaf Süresi: Aile davalarında süreç dosya içeriğine göre 3-4 aydan 1-1,5 yıla kadar değişebilir. Çocuklarla ilgili davalarda süre daha kısa, boşanma davalarında daha uzundur.

Tahliye Davası İstinaf Süresi: Yoğunluktan dolayı tahliye davaları ortalama 1-1,5 yıl sürer.

Boşanma Davası İstinaf Süresi: Ortalama süre 1-1,5 yıldır. Anlaşmalı boşanmalar daha kısa sürer.

Çekişmeli Boşanma Davası İstinaf Süresi: Bu davalarda süreç karmaşıklıktan dolayı ortalama 1,5 yıl alabilir.

Tazminat Davası İstinaf Süresi: Bu davalar ortalama 1 yıl sürer.

İdare Mahkemesi İstinaf Süresi: Dosyanın detaylı incelemesi ve ilk derece mahkemesinin kapsamlı kararından dolayı süreç daha hızlı ilerler ve ortalama 6 ay sürer.

Ağır Ceza İstinaf Süresi: Davanın karmaşıklığı nedeniyle bu süreç ortalama 1-1,5 yıl alabilir.

Adli Tatilde İstinaf Süresi İşler Mi?

Adli tatil sırasında istinafa başvurma süreçleri diğer sürelerle birlikte askıya alınır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 103. maddesinde, adli tatil boyunca ele alınacak dava ve işlere ilişkin düzenlemeler yer alır. Ancak, tarafların mutabakata varması veya bir tarafın hazır olmamasına rağmen diğer tarafın bu yöndeki talebi üzerine, bu dava ve işler adli tatilin sonrasına ertelenebilir. HMK’nın 103. maddesindeki dava ve işler için istinaf süresi devam eder.

Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun (CMK) 331. maddesi, adli tatil sırasındaki sürelerin işlemediğini belirtir. Bu kapsamda, ceza davalarında adli tatil süresince istinaf süreci durur.

İdari davalar söz konusu olduğunda, HMK’nın ilgili hükümleri uygulanır. Dolayısıyla, idari davaların adli tatil sırasındaki istinaf süreçleri, HMK’da yapılan düzenlemeye göre işleyecektir.