İş kazası geçiren işçi hakları bu yazımızda detaylı bir şekilde anlatılmaktadır. En kısa süre içerisinde iş kazası bildirimi yapılması gerekmektedir.
İş kazası günümüzde farklı sektörlere göre farklı mevzuatlar ile tanımlanmış olmaktadır. Ancak her birisinin ortak noktası iş kazası tanımı olmaktadır. İşçilerin iş yerlerinde iş ilişkisi sebebiyle geçirdikleri kazaya iş kazası denmektedir.
İşyerinde gerçekleşen kazaların bildirilmesi zorunlu olmaktadır. Bu kazaların bildirilmemesi ise işçilerin mağdur olması söz konusu olmaktadır. Diğer bir yandan işveren de cezalarla karşılaşmaktadır. Bu sebeple iş kazalarından sonra yapılacak işlemlerin bilinmesi gerekmektedir.
İş Kazası Sonrası Yapılacak İlk İşlemler
İş kazası sonrasında sırayla şu işlemlerin yapılması gerekir;
- İş kazası geçiren işçilerin ilk işlemi sağlık müdahalesinin yapılabilmesi için işçinin sağlık kuruluşuna gönderilmesidir.
- İşverenler iş kazası geçiren işçinin en kısa süre içinde sağlık durumunun gerektirdiği sağlık kuruluşuna götürüp sağlık hizmetlerini almakla sorumludur.
- Sağlık kuruluşlarında yapılan işlemler sırasında raporların mutlak suretle iş kazası olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
- Bu işlem hem refakatçi hem de iş kazasını geçiren işçi tarafından talep edilebilir.
- Sonrasında ise iş kazasının SGK bildiriminin yapılması gerekmektedir.
İş kazasının bildirilme süresi 10 iş günü olmaktadır. Bu süre hastane için geçerli olmaktadır. Ancak SGK bildirimini yapmak işverenin de sorumluluğundadır ve işverenin bildirim süresi 3 iş günü ile sınırlı olmaktadır.
İş kazası sonrası işçi tek başına sağlık kuruluşuna başvurup işverenin bu işlemlerden haberi olmazsa o zaman para cezası ile karşılaşmaktadır. Bu sebeple iş kazası söz konusu olduğunda işverenin bütün aşamalarda bulunması gerekmektedir.
İş kazalarından sonra yapılan bütün sağlık harcamalarının da işveren tarafından karşılanması gerekmektedir. İş veren daha sonra bu masrafları SGK’dan talep edebilmektedir. Diğer bir yandan işverenin bu yükümlülüğünden kaçınması durumunda işçinin tedavisinin uzarsa veya malül kalma söz konusu olursa o zaman SGK işçi için yaptığı tüm harcamaları işverenden talep etmektedir.
İş kazası sonrası işlerine tedavi edemeyen işçilerin kazanç kayıpları da SGK tarafından karşılanmaktadır. İş kazasından sonra ayakta tedavi olan işçiler günlük ücretlerinin ⅔’ünü almaya hak kazanırken, yatarak tedavi edilmeleri durumunda ise günlük ücretlerinin yarısını almaya hak kazanırlar.
Son olarak iş verenlerin iş kazası sonrası iş kazasının nedenlerini araştırmak ve gelecekteki kazaların önlenmesini sağlamak için alınacak önlemleri belirlemekle yükümlü olmaktadırlar.
İş Kazası Bildirimlerini Kim Yapar?
İş kazalarının bildirim yükümlülüğü işverene ait olmaktadır. Ancak kendi hesabına çalışanların ve muhtarların iş kazalarını bildirme yükümlülükleri kendilerine ait olmaktadır. Kendi hesabına çalışan kişilerin SGK’ya yapmaları gereken bildirim süresi yaşanılan rahatsızlığın bildirim yapmaya engel olmayacağı günden itibaren 3 iş günü olmaktadır.
Tarım ve orman işlerinde süreksiz iş sözleşmesi ile çalışan işçilerin iş kazası geçirmeleri durumunda ise iş kazası bildirimi hem işçi tarafından hem de işveren tarafından gerçekleştirilmektedir.
İş Kazası Rapor Parası Nasıl Alınır?
İş kazası sebebiyle geçici bir süre çalışamayan işçilerin almış olduklara rapora geçici iş görmezlik raporu denmektedir. Bu süre içerisinde işçilerin yaşamış oldukları kazanç kaybının giderilmesi için ise rapor parası olarak bilinen geçici iş görmezlik ödeneği ödenmektedir.
Bu ücretin alınabilmesi için işçinin iş kazası geçirdiğine ve çalışamadığına dair bir raporun sağlık kurumlarınca düzenlenmiş olması gerekmektedir. iş kazası rapor paraları Sosyal Güvenlik Kurumu’nun anlaşmalı olduğu Şekerbank, Halk Bankası, Ziraat Bankası ve İş bankası’ndan alınmaktadır. Bu paranın alınabilmesi için öncelikle sağlık kuruluşlarından alınan raporun iş yerine götürülmesi gerekmektedir. İşverenin de bu raporu SGK’ya bildirmesi gerekir. Daha sonrasında işçilerin rapor parası hesaplanmakta ve hesaba yatmaktadır. Yapılan incelemelerden sonra ise işçinin adına anlaşmalı bankalara ve PTT’ye rapor parası yatırılmaktadır. Geçici iş görmezlik ödeneği ile ilgili SGK’da yapılan bütün işlemler SGK tarafından işçilere bildirilmektedir. Daha sonrasında işçiler kimliklerini ibraz ederek rapor paralarını çekebilirler.
İş Kazası Bildirim Formu Örneği
İş kazası bildirim formlarında İSG personelleri tarafından doldurulması gereken bölümler şunlar olmaktadır.
- İş yeri ünvanı,
- Rapor tarihi,
- İş yeri SGK no,
- Kaza no,
İş kazası geçiren işçinin amiri tarafından doldurulması gereken alanlar ise şunlar olmaktadır:
- Kaza tarihi,
- Kaza yeri/ adresi,
- Kaza saati,
- Vardiya,
- Olay günü vardiya saati,
- Olay günü vardiya bitiş saati,
- Kaza geçiren personelin adı ve soyadı,
- Kazaya tanıklık eden kişinin adı ve soyadı,
- Doğum tarihi,
- Cinsiyeti,
- TC kimlik nosu,
- Eğitim durumu,
- Cep telefonu,
- Çalıştığı bölüm,
- Görevi,
- Bölüm sorumlusu,
- Bölüm sorumlusu cep telefonu nosu,
- Toplam sektörel tecrübe,
- Kaza geçirilen bölümde çalışmaya başlama tarihi,
- İş bünyesinde çalışmaya başladığı tarih,
- Muayene eden doktor,
- Hastaneye gidildi ise gidiş şekli,
- Yaralanan bölge,
- Sonuç,
- Olay türü,
- Olay nedenleri,
- Kaza sırasında kullanılan kişisel koruyucular,
- Olaya ilişkin görüntüler,
- Çalışma şartlarında sıra dışı bir durum var mıydı? Açıklama,
- Güvenli çalışma var mı? Uygulanıyor mu?
- Alınması gereken ve alınmayan tedbirler var mı? Varsa neler?
- Organizasyonda ya da iş yönergelerinde olayı tetikleyen bir durum var mı?
- Bakım ve temizlik şartları düzenli olarak yerine getiriliyor mu?
- Kaza geçiren işçinin mesleki yeterliliği var mı?
- Kaza geçirilen ortamın kaza üzerinde etkisi var mı?
- Kullanılan ekipmanların kaza üzerinde etkisi var mı?
- Kullanılan koruyucu ekipmanlar yeterli mi?
- Kazanın oluşumunu etkileyen diğer faktörler neler?
İş Kazası Bildirimi Hangi Kuruma Yapılır?
İş kazası bildirimlerinin hem kolluk kuvvetlerine he de Sosyal Sağlık Kurumu’na bildirilmesi gerekmektedir. İş kazasının kolluk kuvvetlerine hemen bildirilmesi zorunlu olurken, SGK’ya bildirimi için 3 iş günü süre tanınmıştır.
İş Kazası Avukatı
İş kazaları nedeniyle kayba uğrayan işçilerin haklarını alabilmelerine yardımcı olan iş kazası avukatı olmaktadır. İş mahkemelerinde görülen iş kazaları ile ilgili maddi ve manevi tazminat davaları ile istinaf ve temyiz davalarında işçilerin tarafında yer alan avukatlardır.