Boşanma davaları velayet, aile konutu tahsisi, nafaka, tazminat gibi birçok durumu beraberinde getirmektedir. Bu durumlardan biri de eşlerin genelde en çok tartıştığı Boşanmada Mal Paylaşımıdır.
Mal paylaşımının rejimi kanunen belirlenen tipe göre yapılabileceği gibi eşlerin önceden yaptığı bir sözleşmenin esasına da bağlanabilmektedir.
01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Medeni Kanun Edinilmiş Mallara Katılma Rejimini yasal mal rejimi olarak belirlemiştir. Dolayısıyla eski Medeni Kanun tarihinde (01.01.2002’den önce) evlenmiş olan eşler Mal Ayrılığı Rejimine tabidir.
Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, aşağıda anlatılacak olan istisnalar dışında yarı yarıya bir mal paylaşımını öngören mal paylaşım rejimidir. Mal Ayrılığı Rejimi ise karı ve kocanın malvarlığı olmak üzere iki ayrı malvarlığı kabul eden rejim türüdür.
Çekişmeli Boşanma Davasında Mal Paylaşımı Nasıl Olur?
Çekişmeli Boşanma Davasında Mal Paylaşımı için önce halihazırdaki mal rejiminin sona ermesi gerekir. Eşlerden birinin ölmesi, gaipliğine karar verilmesi veya diğer eşe karşı boşanma davası açılması halinde mal rejimi sona erer.
Mal rejiminin tasfiyesi davası, boşanma davası ile birlikte açılamaz. Bu durumda farklı olarak bir tasfiye davasının açılması gerekmektedir. Tasfiye davasının hakimi, boşanma davasından çıkacak olan kesin hükmü aldıktan sonra davayı görmeye başlar.
Anlaşmalı Boşanma Davasında Mal Paylaşımı Nasıl Olur?
Eşlerin Anlaşmalı Boşanma Davasında Mal Paylaşımı halinde, kanunun emredici hükümlerine aykırılık oluşturmamak kaydıyla, diledikleri şekilde mal paylaşımı yapması mümkündür. Evli çiftler iradelerini gösteren anlaşma protokolünde tüm katkı alacaklarından feragat edebileceği gibi isterlerse de yarı yarıya olacak bir biçimde mal paylaşımını kararlaştırabilirler.
Anlaşma protokolünde alacak hakkından feragat eden eşin bu durumu açık ve net bir şekilde yazması veya belirtmesi gerekmektedir. Dolayısıyla anlaşma protokolünde yazan “Hiçbir şey istemiyorum” ifadesi tasfiye davasında talep edilebilecek olan alacaklardan feragat anlamına gelmemektedir.
Protokolde bu gibi ihtilaflı ifadelerin bulunması halinde mağdur duruma düşen eşin 10 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde Mal Paylaşımı Davası açması mümkündür.
- Boşanma Davası Sonrası Hangi Mallar Paylaşılmaz?
Yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi malları; edinilmiş mallar ve kişisel mallar olarak ikiye ayırır. Boşanma davası sonrasında eşlerin kişisel malları mal paylaşımına dahil değildir.
MAL PAYLAŞIMINA DAHİL OLMAYAN MALLAR
| Eşlerden yalnızca birinin kullanımına ait kişisel eşyalar | Bakım-makyaj eşyaları, giysi, kıyafet, tak spor aletleri, iş araç-gereçleri. |
| Evlilik öncesi alınan eşyalar | Evlilik öncesi alınmış olan ev, araba, bankadaki para. |
| Eşlerin miras yolu ile elde ettiği gelir ve eşyalar. | Miras yoluyla kalan tarla, ev, arsa, para. |
| Eşlerin karşılıksız kazanma yoluyla kazandığı gelirler. | Bağışlama yolu ile kazanılan para, menkul-gayrimenkul eşyalar. |
| Manevi tazminat alacakları | Eşlerin birbirine karşı veya herhangi birine karşı olan manevi tazminat alacakları. |
| Kişisel mallar yerine geçen diğer mallar | Kişisel mala gelen zarar sonucunda ödenen sigorta tazminatı, hurda kazancı vs. |
Yukarıda örnekleri ile birlikte sayılan alacak, gelir ve eşyalar eşlerin kişisel malı olarak kabul edilmektedir. Kişisel mallar eşe özgü mallar olarak kabul edildiğinden mal paylaşımı sırasında hesap dışında tutulur.
Bunların haricinde eşlerin evlilik birliği içerisinde yapacağı bir sözleşme ile kişisel malları belirlemesi veya edinilmiş olan bir malı kişisel mal haline getirebilmesi mümkündür.
Boşanma Davası Sonrası Hangi Mallar Paylaşılır?
Eşlerin boşanma davası sonrasında istisna olan kişisel malları haricinde kalan edinilmiş mallar paylaşıma tabi olan mallardır.
Edinilmiş Mallar, her eşin mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleri olarak tanımlanmaktadır. Edinilmiş mallara örnekler şu şekildedir:
MAL PAYLAŞIMINA DAHİL OLAN MALLAR
| Eşlerin emeklerinin karşılığı olan edimler. | Maaş, ücret, yevmiye, ikramiye, bahşiş. |
| Ticari kazançlar ve sermaye kazançları | Dükkân-arazi geliri, tarla icarı, mevduat faizi geliri. |
| SGK ve Sosyal Yardım Kuruluşu ödemeleri | Emekli sandığı, SSK, BAĞ-KUR, yardım sandıkları tarafından yapılan ödemeler. |
| Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar | İş kazası veya haksız fiil nedeniyle ödenen tazminatlar. |
| Kişisel malların gelirleri | Ev kirası, araç kirası, ortaklık geliri, hasat geliri. |
Edinilmiş malların tüm semereleri (ürün ve gelirleri) yine edinilmiş mal hükmündedir. Bunun dışında eşlerin maddi tazminat alacakları da edinilmiş mallara dahildir.
Mal Paylaşımı Davası Ne Kadar Sürer ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?
Mal Paylaşımı davasında yetkili ve görevli mahkeme davalı eşin yerleşim yerinde bulunan Aile Mahkemesi’dir. Aile Mahkemesi’nin bulunmadığı durumda ise yetkili mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.
Mal Paylaşımı Davasının ne kadar süreceği somut olayın koşullarına bağlıdır. Öncelikle kesin boşanma kararının alınması gerektiğinden boşanma davasının süresini de bu süreye eklemek gerekmektedir. Dolayısıyla kesin olmamakla birlikte ortalama 3-5 yıl sürmekte olup duruma göre uzayıp kısalabilmektedir.
Mal Paylaşımı Davasında Şirket Hissesi Nasıl Paylaşılır?
Öncelikle belirtmek gerekir ki evlilik öncesinde kurulan bir şirkete ait olan hisseler kişisel mal niteliğinde olacağından mal paylaşımına dahil değildir.
Evlilik sonrasında şirket hissesine düşen gelir artarsa bu durumda yalnızca evlilik sonrası artan kısım oranında diğer eş mal paylaşımında alacak talep edebilir.
Yargıtay da bir kararında bu yönde karar vermiştir.
“Kişisel mal niteliğindeki şirket hissesi üzerinde davacı eşin mal rejiminin tasfiyesi sonucu oluşacak alacak hakkı bulunmamaktadır. Ne var ki; aksi kararlaştırılmadığından evlilik birliğinin kurulmasından boşanma dava tarihine kadarki döneme ilişkin olarak davalının şirketteki hissesine düşen gelir edinilmiş mal olduğundan, mevcut ise tasfiye davasının konusu olabilir.”
Bunun haricinde evlilik birliği içerisinde alınan şirket hissesinde diğer eş hissenin yarısını talep edebilmektedir.
Mal Paylaşımında Ev Eşyaları Hangi Eşe Kalır?
Evlilikten önce alınan ev eşyaları
Evlilik öncesi alınan ev eşyaları bu eşyaları alan kişinin kişisel malı kabul edileceğinden mal paylaşımına dahil değildir. Eşyaları alan kişi bir tarafın ailesi ise yine bu eşyalar onların kişisel malı olarak kabul edileceğinden mal paylaşımında hesap dahiline alınmazlar.
Evlilikten sonra alınan ev eşyaları
Evlilik sonrası alınan eşyalar edinilmiş mal olarak kabul edildiğinden eşlerin yarı yarıya olacak şekilde eşit payları vardır. Bu durumda halen devam eden taksit ve senet borçları da eşler arasında yarı yarıya paylaştırılarak değerlendirmeye alınır. Eşyalar evlilik öncesi alınmış ancak ücretleri evlilik sonrası ödenmişse bu eşyalar da edinilmiş mal olarak kabul edilir ve mal paylaşımında eşit olarak paylaştırılır.
Eşyaların ücretleri eşlerin aileleri tarafından karşılanmışsa bu durum da değerlendirmeye alınarak buna göre eşlerin payları belirlenecektir.
Mal Paylaşımında Araba Kimde Kalır?
Evlilik öncesi alınan arabanın durumu
Eşlerden birinin evlilik öncesi satın aldığı araba alan tarafın kişisel malı olarak kabul edilir. Aracın aile aracı olarak kullanılması aracı edinilmiş mal haline getirmez. Ancak diğer eş arabanın muayene, tamir, bakım ve onarım gibi masraflarını karşılamış ise buna oranla bir alacak talebinde bulunabilir.
Evlilik sonrasında alınan arabanın durumu
Evlilik birliği içerisinde eşlerin ortak birikimiyle alınan araba edinilmiş mal statüsünde olduğundan mal paylaşımına tabidir. Eğer aksine herhangi bir anlaşma yoksa eşler yarı yarıya olacak şekilde eşit paylara sahiptir.
Arabanın ikiye bölünüp eşlere dağıtılması anlamsız olacağından, hâkim, genelde arabayı bir eşe bırakıp, arabanın fiyatının yarısını diğer eşe ödenmesi yönünde karar vermektedir. Arabanın hangi eşe bırakılacağı somut olayın şartlarına bağlıdır. Genelde araç kimin adına kayıtlıysa araba o eşe ait olur ve diğer eş aracın fiyatının yarısını karşı taraftan alır. Ancak durumun gerektirdiği hallerde aksine karar verilmesi de mümkündür.
Zina Davasında Mal Paylaşımı
Yasal mal rejimi olarak kabul edilen edinilmiş mallara katılma rejimi eşler arasında eşit paylarla mal paylaşımını esas almaktadır. Türk Medeni Kanunu’ndaki düzenleme bu eşitliğe bir istisna getirmektedir.
Bu düzenleme eşlerden birinin diğerinin hayatına kast etmesi veya aldatması (zina) durumunda kusurlu eşin mal paylaşımındaki pay oranına kısıtlama getirmektedir. Bu durumda hayata kast eden veya aldatan eşin mal paylaşımındaki hakkı hâkimin takdirine göre azaltılabilir ve hatta tamamen kaldırılabilir. Bu düzenleme bu sebeplerle boşanma davasına yol açan kusurlu eşe bir ceza niteliğindedir.
İSTANBUL BOŞANMA AVUKATI İLETİŞİM BİLGİLERİ
İstanbul Boşanma Avukatı Aytaç Kındır’ın iletişim bilgileri şu şekildedir.
Telefon Numarası : 0538 843 37 77
İşyeri Adresi : Cevizli Mah. Köroğlu Cad.No:3 Kat:1 D:5 Kartal/İstanbul
Mail Adresi : av.aytackindir@gmail.com
Instagram : https://www.instagram.com/avukataytackindir/
Linkedin : https://tr.linkedin.com/in/ayta%C3%A7-k%C4%B1nd%C4%B1r-2655ba12b
