Üç yıl ayrı yaşama veya ortak hayatın kurulamaması nedeniyle açılan boşanma davaları, eşlerin, boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddinden sonra evlilik birliğini tekrar sağlayamadığı durumlarda açılmaktadır. Bu sebep genel bir boşanma sebebidir ve tarafların kusurunun burada önemi yoktur. Eğer şartlar oluşmuşsa hâkim boşanmaya hükmedecektir.
Üç Yıl Ayrı Yaşama Boşanma Davası Hangi Durumlarda Açılır
Üç yıl ayrı yaşama boşanma davasının açılabilmesi için temel üç şart aranmaktadır.
- Daha önce herhangi bir boşanma sebebine dayanarak dava açılmalı ve dava reddedilmeli
Üç yıl ayrı yaşama boşanma davalarının ilk şartı açılan herhangi bir boşanma davasının reddidir. Reddedilmiş olan boşanma davasının hangi sebeple açıldığının bir önemi yoktur. Dolayısıyla herhangi bir sebeple açılan boşanma davasının reddi bu durum için yeterli olacaktır.
Davadan feragat veya davanın esas haricinde şekil ya da usûlden ret kararı alması halinde bu ret kararına dayanarak fiili ayrılık nedeniyle boşanma davası açılamaz.
- Boşanma davasının üzerinden üç yıl geçmiş olmalı ve bu süreç içerisinde ortak hayat kurulamamış olmalı
Bahsedilen üç yıllık süre yeni açılacak olan boşanma davası açıldığı zaman dolmuş olmalıdır.
Kanunda öngörülen üç yıllık süre davanın ilk reddedildiği gün değil, kesinleşme şerhinin verildiği gün esas alınarak hesaplanacaktır. Örnek olarak eşlerin açtığı boşanma davası neticesinde 20/03/2024 tarihinde dava reddedildi, 20/04/2024 de gerekçeli karar yazıldı ve 15/05/2024 tarihinde de taraflar itiraz etmediği için kanun yolu sona erdi. Bahsedilen örnekte hesaplanacak olan süre davanın ilk reddedildiği 20/03/2024 tarihinde değil 15/05/2024’ten itibaren başlayacak ve 15/05/2027’de üç yıl ayrı yaşama nedeniyle boşanma davası açılabilecektir.
Buradaki önemli husus eşlerin üç yıllık süre zarfında hiçbir surette ortak hayatı kuramamış olmasıdır. Burada bahsedilen ortak hayat yalnızca beraber yaşamaktan ibaret değildir. Eşlerin belirli bir dönem için beraber yaşamaları, ayrı yaşasalar bile birbirlerinin ihtiyaçlarını gidermeleri veya aralarındaki iletişimi sürdürmeleri gibi durumlar üç yıl ayrı yaşama boşanma davasına engel teşkil edecektir.
Yabancı bir mahkeme tarafından verilen boşanmanın reddine ilişkin kararlarda, üç yıllık süre, kararın Türk Mahkemesi tarafından tanındığı andan itibaren başlayacaktır.
- Eşlerden biri boşanma davası açmalı
Bahsedilen şartların varlığı halinde evlilik birliği kendiliğinden veya hâkimin re’sen hareket etmesiyle sona ermeyecektir. Davayı açacak olan eşin daha az veya daha fazla kusurlu olması önem teşkil etmeyeceğinden, şartların oluşması halinde eşlerden biri üç yıl ayrı yaşama nedeniyle boşanma davası açabilecektir.
Üç Yıl Ayrı Yaşama Nedeniyle Açılan Boşanma Davalarında Tazminat ve Nafaka
Üç yıl ayrı yaşama nedeniyle açılan boşanma mutlak bir boşanma sebebidir. Mutlak boşanma sebeplerinin ayırıcı özelliği bu davaların kusur unsurundan bağımsız olmasıdır. Hâkim öne gelen davada kusur araştırması yapmaksızın şartların oluşması halinde boşanmaya hükmedecektir.
Tazminat veya nafaka gibi durumlar kusur unsuruna bağlı bir husustur. Bu nedenle fiili ayrılık sebebiyle açılan boşanma davalarında tazminat veya nafaka tutarı istenemeyecektir.
Ancak boşanma davasından bağımsız olarak eşlerin birbirine karşı yaptığı bir haksız fiil varsa üç yıl ayrı yaşama sebebiyle açılan boşanma davası bunlardan feragat anlamına gelmeyecektir. Bu tarz tazminat istemleri ayrı bir dava ile elde edilebilecektir.
Üç Yıl Ayrı Yaşama Nedeniyle Boşanma Davasında Öngörülen Üç Yıllık Süreyi Beklemeden Boşanmak Mümkün Mü?
Üç yıl ayrı yaşama nedeniyle açılan boşanma davalarında kişilerin bu sebebe dayanarak boşanması için öngörülen üç yıllık süreyi beklemeleri gerekmektedir.
Bunun haricinde öngörülen 3 yıllık süre herhangi bir boşanma davasının açılmasına engel değildir. Örnek olarak daha üç yıl geçmeden eşlerden biri zinada veya kötü muamelede bulunması durumunda diğer eş bu sebeplere dayanarak boşanma davası açabilecektir. Kısacası üç yıllık süre diğer boşanma davalarından feragat değildir.
Üç Yıl Bekleme Süresi İptal Edildi Mi?
Evet, Anayasa Mahkemesi’nin 22/02/2024 tarihli kararıyla bu boşanma sebebine dayanak teşkil eden TMK 166/4 hükmü iptal edilmiştir.
Boşanma davası taraflar açısından zaman alan bir süreç olabilmektedir. Ayrıca bu davadan alınan ret kararının kesinleşmesi de bir hayli zaman alacaktır. Bunların haricinde ret kararının kesinleşmesi itibariyle üç yıllık bir bekleme süresinin öngörülmesi eşlere büyük bir zorluk yaşatmaktadır.
Eşler boşanma davası kesin olarak elde edilene kadar birbirlerine karşı sadakat yükümlülüğü göstermek zorundadır ve göstermemesi durumunda diğer eşten tazminat talep edebilmektedir. Bu durumda eşlerin birbirlerine karşı sadakat yükümlülüğü göstermesi onların kendi sosyal hayatına çok ağır bir külfet yüklemektedir.
Bahsedilen nedenlerle iptal edilen TMK 166/4 hükmü 9 ay sonra yani 22/11/2024 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.
Üç Yıl Ayrı Yaşama Nedeniyle Boşanma Dava Dilekçesi Örneği
…… Aile Mahkemesi’ne
DAVACI :
VEKİLİ : Av. Aytaç KINDIR
DAVALI :
KONU: Ortak hayatın kurulamaması nedeniyle boşanma davası
AÇIKLAMALAR :
- gg/aa/yyyy doğum tarihli ve “123” TC numaralı müvekkilim, eşi A’ya karşı zina sebebiyle boşanma davası açmış, dava reddedilmiş ve gg/aa/yyyy tarihi itibariyle ret kararı kesinleşmiştir.
- Boşanma davasının reddi ardından müvekkilim ortak konuttan ayrılmış ve bundan sonra hiçbir şekilde eşler arasında ortak hayat kurulmamıştır.
- gg/aa/yyyy tarihi itibariyle TMK 166/4 hükmünde öngörülen 3 yıllık süre dolmuştur ve hükümde öngörülen ortak hayatın kurulaması nedeniyle boşanmanın tüm şartları oluşmuştur.
- Bahsedilen tüm olgular delil ve tanıklarla ispat edilecektir. Bu kapsamda müvekkilim B ve eşi A’yı boşamak için sayın mahkemece duruşma günü belirlenerek tarafımıza bildirilmesi bilvekale arz ve talep ederim.
HUKUKİ NEDENLER : TMK, HMK ve sair ilgili mevzuat
DELİLLER: Tanık ve her türlü yasal delil
