Boşanma süreci, hem kadınlar hem de erkekler için zorlu ve hayatı yeniden şekillendiren bir dönemdir. Toplumda genellikle kadının hakları ön planda tutulsa da, Türk Medeni Kanunu erkeğe de kendini ve geleceğini güvence altına alması için önemli haklar tanımaktadır. Boşanma davasında bir erkek olarak haklarınızı bilmek, sürecin adil ve dengeli bir şekilde ilerlemesi için kritik öneme sahiptir.
Peki, bir boşanma davasında erkek olarak hangi haklara sahipsiniz ve neleri talep edebilirsiniz? İşte bilmeniz gereken temel başlıklar:
1. Maddi Güvence Hakları: Nafaka ve Tazminat
Finansal konular boşanmanın merkezinde yer alır ve kanun, belirli koşullar altında erkeğin de maddi talepte bulunmasına olanak tanır.
Nafaka Talebi
Nafaka genellikle erkeğin ödediği bir yükümlülük olarak bilinse de, şartlar oluştuğunda erkek de nafaka talep edebilir.
- Yoksulluk Nafakası: Eğer boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan taraf erkek ise ve kadının maddi durumu erkeğe göre çok daha iyiyse, erkek kendi geçimi için kadından yoksulluk nafakası talep edebilir. Bu durumun oluşması için erkeğin boşanmadaki kusurunun kadından daha ağır olmaması gerekir.
- İştirak Nafakası Yükümlülüğü: Çocukların velayeti anneye verildiği takdirde, erkeğin çocukların bakım, eğitim ve sağlık gibi giderlerine iştirak nafakası ödeyerek katılması esastır. Bu, bir talepten çok, babanın en temel yükümlülüğüdür.
Maddi ve Manevi Tazminat
Eğer boşanmaya sebep olan olaylarda eşiniz (kadın) daha ağır kusurlu ise (örneğin; aldatma, sadakat yükümlülüğünün ihlali, onur kırıcı davranışlar), bu durumun yarattığı zararlar için tazminat talep etme hakkınız vardır.
- Maddi Tazminat: Boşanma yüzünden uğradığınız maddi kayıplar veya zedelenen menfaatleriniz için talep edebilirsiniz.
- Manevi Tazminat: Eşinizin kusurlu davranışları nedeniyle kişilik haklarınızın zedelenmesi, yaşadığınız üzüntü ve ruhsal çöküntü için manevi tazminat davası açabilirsiniz.
2. Ortak Yaşama ve Eşyalara İlişkin Haklar
Evlilik birliği içinde kurulan düzen ve edinilen malların paylaşımı, erkek için de önemli haklar barındırır.
Aile Konutunun Özgülenmesi
Erkek de dava süresince ortak konutta kalmayı talep edebilir. Ancak bu konuda mahkeme, tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını ve özellikle çocukların menfaatini gözetir. Eğer kadının maddi durumu daha zayıfsa veya çocukların velayeti geçici olarak anneye verildiyse, evin mülkiyeti erkeğe ait olsa dahi mahkeme, dava sonuçlanana kadar konutun kadına ve çocuklara özgülenmesine karar verebilir.
Ziynet Eşyası Talebi
Genel kural, düğünde takılan takıların kadına ait olduğudur. Ancak erkeğin de bu konuda talep edebileceği istisnalar vardır:
- Erkeğe Özgü Eşyalar: Düğünde bizzat erkeğe takılan ve erkeğin kullanımına uygun olan (saat, kol düğmesi, cumhuriyet altını gibi) ziynetler erkek tarafından talep edilebilir.
- İspat Yükümlülüğü: Erkeğin, bu eşyaların kendisine hediye edildiğini ve kadına bağışlanmadığını açıkça ispat etmesi gerekir. Bu ispat, tanık beyanları veya düğün videoları ile yapılabilir.
Mal Paylaşımı Davası
Evlilik süresince edinilen tüm mallar (ev, araba, banka hesabı, şirket hissesi vb.) kanun önünde “ortak mal” sayılır ve boşanma durumunda cinsiyet fark etmeksizin taraflar arasında eşit olarak paylaştırılır. Mal paylaşımı davası açarak evlilik içinde elde ettiğiniz tüm değerler üzerindeki yarı yarıya hakkınızı talep edebilirsiniz. Eşinizin mal kaçırmasını önlemek için mallar üzerine tedbir konulmasını istemek de en önemli haklarınızdandır.
3. Çocukların Geleceğine Yönelik Haklar
Babalık, boşanma ile sona eren bir sıfat değildir. Çocuğunuzun geleceği üzerindeki haklarınız en az anne kadar kutsaldır.
Velayet Hakkı
Mahkeme velayet kararını verirken anne veya baba olmasına değil, tamamen çocuğun üstün yararına odaklanır.
- Babanın Velayet Talebi: Bir babanın çocuğunun velayetini istemesi en doğal hakkıdır. Çocuğuna daha iyi bir gelecek sunabileceğini, onunla daha yakından ilgilendiğini ve annenin velayet görevini yerine getiremeyeceğini ispatlayan bir baba, çocuğunun velayetini alabilir.
- Yaş Faktörü: Özellikle 5 yaşından küçük ve anne bakımına muhtaç olduğu düşünülen çocukların velayetinin anneye verilmesi yönünde bir eğilim olsa da, bu kesin bir kural değildir. Annenin durumu velayete elverişli değilse, babanın velayeti almasının önünde hiçbir engel yoktur.
- Ortak Velayet: Anlaşmalı boşanmalarda veya tarafların uzlaşması halinde “ortak velayet” de bir seçenektir.
Çocukla Kişisel İlişki Kurma Hakkı
Çocuğun velayeti size verilmese dahi, onunla düzenli ve kesintisiz bir ilişki kurma hakkınız vardır. Mahkeme, çocuğun yaşı ve programına uygun olarak hafta sonları, resmi tatiller ve yaz tatillerinde çocuğunuzla görüşmeniz için bir takvim belirler. Bu hak kutsaldır ve anne tarafından engellenemez.
4. Kişisel Güvenliğe İlişkin Haklar
Uzaklaştırma Kararı (Koruma Tedbiri)
Şiddet ve tehdit cinsiyet tanımaz. Eğer eşinizden veya ailesinden fiziksel, psikolojik şiddet görüyorsanız, tehdit veya hakarete maruz kalıyorsanız, bir erkek olarak siz de 6284 Sayılı Kanun kapsamında koruma talep edebilirsiniz. Aile Mahkemesi’ne başvurarak eşinizin size, evinize veya iş yerinize yaklaşmasını engelleyen bir uzaklaştırma kararı aldırabilirsiniz.
Bu Süreçte Neden Bir Boşanma Avukatına İhtiyacınız Var?
Boşanma davalarında erkeklerin haklarını savunmak, bazen yerleşik toplumsal algılar nedeniyle daha fazla hukuki argüman ve ispat gerektirebilir. Haklarınızı tam olarak bilmek ve yasal prosedürleri doğru yönetmek, bu süreçten adil bir sonuçla ayrılmanız için hayati önem taşır. Deneyimli bir boşanma avukatı, davanızı doğru stratejiyle kurarak hak kayıplarını önler, sürecin hızlı ve lehinize sonuçlanmasını sağlar ve bu zorlu dönemde en büyük hukuki güvenceniz olur.
