Evlilik, iyi günde ve kötü günde bir arada olmayı gerektirse de, eşlerden birinin suç işlemesi ve ceza alması, diğer eş için evliliği sürdürmeyi imkansız hale getirebilir. Türk Medeni Kanunu, bu gibi zorlu durumlarda mağdur olan eşe boşanma hakkı tanımıştır. Eşinizin içinde bulunduğu hukuki süreç (gözaltı, tutukluluk, hükümlülük) boşanma davanızın dayanacağı sebepleri de şekillendirir.
İşte eşinizin işlediği bir suç nedeniyle boşanma sürecini başlatmak için bilmeniz gerekenler:
Eşim Suç İşledi
Eşin suç işlemesi, boşanma davası açmak için başlı başına önemli bir gerekçedir. Ancak burada önemli olan, işlenen suçun niteliği ve evlilik birliğine olan etkisidir. Kanunumuz bu durumu iki temel boşanma sebebi altında değerlendirir:
- Haysiyetsiz Hayat Sürme (TMK m. 163): Eğer eşiniz, toplum nezdinde küçük düşürücü, yüz kızartıcı olarak kabul edilen bir suç (hırsızlık, dolandırıcılık, cinsel saldırı, uyuşturucu ticareti vb.) işlemişse, bu durum “haysiyetsiz hayat sürme” olarak kabul edilir. Bu durumda, diğer eş için ortak hayata devam etmenin kendisinden beklenemeyeceği kabul edilir ve bu özel sebebe dayanarak boşanma davası açılabilir. Bu sebebe dayanmak için bir zaman aşımı süresi yoktur, her zaman dava açılabilir.
- Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması (TMK m. 166): İşlenen suç, yüz kızartıcı olmasa bile, eşinizin suç işlemiş olması ve bu durumun evliliğinizi çekilmez hale getirmesi, genel boşanma sebebi olan “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” kapsamında dava açmanız için yeterlidir. Eşinizin suça karışması, aile itibarına zarar vermesi ve sizin bu durumdan derin bir üzüntü ve güvensizlik duymanız, ortak hayatın sürdürülemez olduğunun en büyük kanıtıdır.
Eşim Göz Altına Alındı
Gözaltı, bir soruşturma kapsamında kişinin savcılık kararıyla geçici olarak hürriyetinden alıkonulmasıdır.
- Anlamı: Gözaltı, bir suçluluk kararı değildir. Sadece bir şüphe üzerine uygulanan geçici bir tedbirdir.
- Boşanmaya Etkisi: Tek başına gözaltına alınmış olmak, boşanmak için yeterli bir sebep oluşturmaz. Çünkü soruşturma sonunda eşiniz serbest kalabilir veya hakkında takipsizlik kararı verilebilir. Ancak, gözaltına alınmasına neden olan olay evliliğinizi temelden sarstıysa, bu durumu diğer delillerle birlikte mahkemeye sunarak boşanma talep edebilirsiniz.
Eşim Tutuklandı
Tutuklama, kuvvetli suç şüphesi, delilleri karartma veya kaçma tehlikesi gibi nedenlerle kişinin mahkeme kararıyla cezaevine gönderilmesidir.
- Anlamı: Tutukluluk da nihai bir mahkumiyet kararı olmasa da, gözaltından çok daha ciddi bir durumdur ve suç şüphesinin kuvvetli olduğunu gösterir.
- Boşanmaya Etkisi: Eşinizin tutuklanması, evlilik birliğini derinden sarsan bir olaydır. Ayrı kalmak, eşinizin ciddi bir suçlamayla karşı karşıya olması ve bu durumun yarattığı sosyal ve psikolojik baskı, ortak hayatı çekilmez kılar. Bu nedenle, eşinizin tutukluluğuna neden olan olayı gerekçe göstererek “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” nedeniyle boşanma davası açabilirsiniz.
Eşim Cezaevinde
Eşinizin yargılama sonucu hapis cezası alması ve cezaevine girmesi, boşanma davası açmak için en somut ve güçlü gerekçelerden biridir. Bu durumda, yukarıda bahsedilen iki temel sebebe de dayanabilirsiniz:
- Haysiyetsiz Hayat Sürme: Eğer eşiniz “yüz kızartıcı” bir suçtan hüküm giymişse, bu özel sebebe dayanarak dava açmak en kesin yollardan biridir. Mahkeme, bu suçun evliliği sizin için çekilmez kıldığına kolaylıkla kanaat getirecektir.
- Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması: Eşinizin uzun süreli bir hapis cezası alması, fiilen ortak hayatın bittiği anlamına gelir. Yıllarca ayrı kalacak olmanız, bir eş olarak ondan beklediğiniz destek ve sadakatten mahrum kalmanız, evliliğin devamını imkansız hale getirir. Bu durum, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığının en açık ispatıdır.
Süreç Nasıl İşler?
- Dava Nerede Açılır? Boşanma davasını, son altı aydır birlikte ikamet ettiğiniz yerdeki veya kendi yerleşim yerinizdeki Aile Mahkemesi’nde açabilirsiniz.
- Tebligat: Eşiniz cezaevinde olduğu için dava dilekçesi ve diğer tüm tebligatlar, bulunduğu cezaevi idaresi aracılığıyla kendisine yapılır.
- Duruşmalar: Eşiniz, cezaevinden duruşmalara SEGBİS (Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi) ile katılabilir veya kendisini bir avukat ile temsil ettirebilir.
Bu süreç, hem hukuki hem de manevi olarak yıpratıcı olabilir. Haklarınızı (nafaka, tazminat, mal paylaşımı, velayet) eksiksiz bir şekilde korumak ve süreci en doğru şekilde yönetmek için bir boşanma avukatından profesyonel destek almanız hayati önem taşımaktadır.
