Boşanma sürecinin en hassas ve en çok yanlış anlaşılan konusu şüphesiz çocukların velayetidir. Pek çok ebeveyn, özellikle de maddi durumu daha iyi olan babalar, “Çocuğuma daha iyi bir gelecek sunabilirim, imkanlarım daha fazla, bu yüzden velayet benim hakkım” düşüncesiyle hareket eder. Ancak bu argüman, Aile Mahkemesi’nde neredeyse hiçbir karşılığı olmayan, hatta tam tersi sonuçlar doğurabilen büyük bir yanılgıdır.
Eğer siz de velayet kararında paranın en önemli faktör olduğunu düşünüyorsanız, bu yazıyı dikkatle okumanızı tavsiye ederiz. Zira bu yanlış strateji, hem velayeti kaybetmenize hem de çok daha yüksek nafaka ödemenize neden olabilir.
Mahkemenin Tek Önceliği: “Çocuğun Üstün Yararı”
Velayet davalarında mahkemenin baktığı tek ve en önemli kriter vardır: Çocuğun Üstün Yararı. Bu ilke, parayla veya lüksle ilgili değildir. Mahkeme şu soruların cevabını arar:
- Hangi ebeveyn, çocuğun duygusal, zihinsel ve sosyal gelişimi için daha sağlıklı bir ortam sunabilir?
- Hangi ebeveyn, çocuğa daha fazla sevgi, ilgi ve şefkat gösterebilecek durumdadır?
- Çocuğun eğitim, sağlık ve ahlaki gelişimi hangi ebeveynin yanında daha iyi desteklenecektir?
- Çocuğun mevcut düzeni, okulu, arkadaş çevresi hangi ebeveynin yanında kalırsa daha az bozulacaktır?
- Çocuğun yaşı (özellikle anne bakımına muhtaç küçük yaşlar) ve eğer idrak yaşındaysa kendi fikri nedir?
Görüldüğü gibi, bu kriterler arasında “hangi ebeveynin daha zengin olduğu” yer almaz.
Maddi Durum Farkı “Nafaka” ile Dengelenir
Mahkeme, ebeveynler arasındaki ekonomik uçurumu velayet kararıyla değil, iştirak nafakası ile dengeler. Hukukun mantığı şöyledir:
“Çocuğun temel ihtiyaçlarını ve alıştığı yaşam standardını sürdürmesini sağlamak her iki ebeveynin de ortak sorumluluğudur. Eğer bir ebeveynin maddi gücü diğerinden fazlaysa, bu ebeveyn çocuğun masraflarına daha yüksek bir nafaka ödeyerek katılır ve aradaki ekonomik fark dengelenmiş olur.”
Yani mahkeme, “Annenin durumu iyi değil, çocuğu babaya verelim” demez. Bunun yerine, “Babanın durumu çok iyi, o halde çocuğun annesinin yanında da aynı standartlarda yaşaması için yüksek bir nafaka ödesin” der.
“Benim Maddi Durumum Daha İyi” Demenin Tehlikeli Sonucu
İşte en kritik nokta burasıdır. Bir baba, mahkeme dilekçesinde veya duruşmada ısrarla “Benim gelirim çok yüksek, evim var, arabam var, çocuğa en iyi şekilde ben bakarım” dediğinde, aslında kendi aleyhine bir beyanda bulunmuş olur.
Karşı tarafın avukatı bu durumu anında bir koz olarak kullanır:
“Sayın Hakim, davacı taraf kendi ağzıyla maddi durumunun ne kadar iyi olduğunu beyan etmektedir. Bu durumda, müvekkilim ve çocuk için talep ettiğimiz nafaka miktarının ne kadar haklı olduğu da ortaya çıkmıştır. Davacının bu yüksek geliri oranında nafaka takdir edilmesini talep ediyoruz.”
Sonuç olarak, velayet davasına yardımcı olmayan bu argüman, doğrudan nafaka miktarının aleyhinize artmasına neden olur. Kendi elinizle karşı tarafa çok güçlü bir silah vermiş olursunuz.
Doğru Strateji Ne Olmalı?
Maddi durumunuzdan bahsetmek yerine, velayet davasında odaklanmanız gereken tek şey çocuğun menfaatidir. Argümanlarınızı para üzerine değil, çocuğun gelişimi üzerine kurmalısınız.
İddialarınız şu yönde olmalıdır:
- “Karşı tarafın yaşam tarzı, alışkanlıkları ve sosyal çevresi çocuğun ahlaki ve psikolojik gelişimi için uygun değildir.”
- “Çocuğun bakımıyla yeterince ilgilenmemekte, sorumluluklarını ihmal etmektedir.”
- “Çocuğun eğitim hayatını aksatmakta, onunla yeterli ve kaliteli zaman geçirmemektedir.”
- “Çocuğu bana karşı doldurmakta, ebeveyne yabancılaştırma sendromuna neden olmaktadır.”
Elbette bu iddiaların tamamının somut delillerle (tanık, mesaj kayıtları, fotoğraflar, uzman raporları vb.) ispatlanması gerekir.
Özetle: Velayet, parayla satın alınabilen bir hak değildir. Mahkeme, çocuğunuzu en zengin olana değil, ona en iyi ebeveynliği yapacağına inandığı tarafa emanet eder. Davanızı bu bilinçle ve doğru bir hukuki stratejiyle yürütmek, hem çocuğunuzun geleceği hem de kendi maddi durumunuz için en doğru adımdır.
